راز موفقیت مک دونالد به عنوان موفقترین رستوران زنجیرهای جهان
مک دونالد بزرگترین فستفود زنجیرهای در جهان است. اولین شعبهی این رستوران در سال ۱۹۴۸ و توسط ۲ برادر به نامهای ریچارد و موریس مک دونالد در سنبرناردینوی کالیفرنیا راهاندازی شد. منوی اولیهی این رستوران شامل همبرگر، چیزبرگر، سیبزمینی سرخ کرده و نوشابه بود تا آنها بتوانند غذای ارزان را در اسرع وقت به مشتریهای خود تحویل دهند. لوگوی اولیهی این رستوران یک همبرگر بود که روی سرش کلاه سرآشپز قرار گرفته بود و نامش اسپیدی بود. در سال ۱۹۶۲ این لوگو به منحنیهای خمیدهی طلایی رنگ تبدیل شد. و در سال ۱۹۶۸ به شکل یک M بزرگ با نوشتهی Mcdonald’s طراحی شد. امروزه این رستوران بیش از ۳۶۹۰۰ شعبه در سراسر جهان دارد
شکلگیری برند موفق مک دونالد
خانوادهی مک دونالد در اواخر دههی ۱۹۳۰ از منچستر به هالیوود مهاجرت کردند. ریچارد و موریس مک دونالد بهعنوان عوامل پشتصحنه در استودیوی ساخت فیلم استخدام شدند. پدر آنها یعنی پاتریک مک دونالد در سال ۱۹۳۷ یک کیوسک تهیهی غذا در نزدیکی فرودگاه مونروویا کالیفرنیا راهاندازی کرد. منوی این رستوران کوچک در ابتدا فقط ساندویچ هاتداگ بود. مدتی بعد ساندویچ همبرگر به قیمت ۱۰ سنت و نوشیدنی آب پرتغال نامحدود به مبلغ ۵ سنت به منوی رستوران اضافه شد. ریچارد و موریس مک دونالد در سال ۱۹۴۰ این کیوسک فروش ساندویچ را چندین کیلومتر جابهجا کرده و به سنبرناردیوی کالیفرنیا منتقل کردند. آنها اسم رستوران را «McDonald’s Bar-B-Que» گذاشتند. منوی غذایی آنها شامل ۲۵ نوع غذا بود و اکثرشان غذاهایی کبابی بودند. رستوران آنها از آن دسته رستورانهایی بود که مردم داخل ماشین خود در پارکینگ مینشستند و پیشخدمتها سفارش آنها را گرفته و غذا را به آنها تحویل میدادند.
روند برندسازی مک دونالد
در سال ۱۹۴۸ این دو برادر متوجه شدند که بیشترین سود آنها از فروش همبرگر به دست میآید. آنها منوی خود را تغییر دادند و این بار فقط همبرگر، چیزبرگر، چیپس سیبزمینی، قهوه، نوشیدنیهای بدون الکل و کیک سیب را داخل منوی خود قرار دادند. آنها در همان سال اول تغییرات اساسی در رستوران ایجاد کردند. چیپس سیبزمینی و کیک سیب در منوی غذایی جای خودشان را به سیبزمینی سرخ کرده و میلکشیک دادند. و رستوران از حالتی که غذا را داخل ماشین سرو میکردند تغییر کرده و به سلف سرویس تبدیل شد. آنها همچنین آشپزخانهی رستوران خود را طوری طراحی کردند که بیشترین بهرهوری را داشته باشد. نام رستوران هم به برند موفق «McDonald’s» تغییر کرد و چند ماه بعد دوباره بازگشایی شد.
اهداف و ایدههای برادران مک دونالد
این دو برادر در سال ۱۹۵۲ تصمیم گرفتند که ساختمان رستوران خود را با هدف افزایش بهرهوری و داشتن ظاهر زیباتر تغییر بدهند. آنها برای طراحی ساختمان خود آگهی پخش کردند و با حداقل ۴ معمار مصاحبه کردند. و درنهایت استنلی کلارک مستون را انتخاب کردند. ریچارد و موریس به همراه مستون روی طراحی جدید ساختمان رستوران باهم همفکری کردند. آنها نقشهی رستوران را در ابعاد واقعی و توسط گچ روی زمین تنیس نزدیک خانهی مک دونالدها طراحی کردند. در طراحی رستوران جدید از سرامیکهای قرمز و سفید، فولاد ضد زنگ، ورقههای فلزی با رنگهای روشن، شیشه و نئونهای قرمز، سفید، زرد و سبز استفاده شد. آنها همچنین لوگوی رستوران یعنی همبرگری که کلاه سرآشپز روی سرش بود یعنی اسپیدی را با چراغهای متحرک نئون طراحی کرد. استفاده از تکنیکهای بازاریابی رستوران معمولی مک دونالد را تبدیل به یک فستفود زنجیرهای کرد. آنها وسایل گرمایشی را کاهش دادند تا مشتریها دلشان نخواهد برای مدت طولانی داخل رستوران بنشینند. صندلیهای رستوران بهگونهای طراحی شده بود که مشتریها به غذای خود مسلط باشند تا بتوانند سریعتر غذا بخورند. صندلیهای کمی بیشتر از حد معمول باهم فاصله داشتند تا مشتریها نتوانند زیاد باهم صحبت کنند. لیوانهای مشتریها به شکل مخروطی بود تا آنها مجبور باشند در حین غذا خوردن لیوان خود را در دستشان نگه داشته و همین موضوع باعث بالا رفتن سرعت آنها در غذا خوردن میشد. بسیاری از شرکتهای دیگر مانند برگر کینگ، وایت کسل و ساب وی از استراتژیهای مک دونالد برای رستورانهای خودشان استفاده کردند.
برندسازی و دادن حق امتیاز به دیگر رستورانها
در اواخر سال ۱۹۵۳ برادرهای مک دونالد تصمیم گرفتند تا با دادن حق امتیاز، شعبههای دیگری از رستوران خود را راهاندازی کنند. نیل فاکس، توزیع کنندهی شرکت نفت جنرال اولین شخصی بود که حق امتیاز رستوران آنها را خریداری کرد. خریداران بعدی حق امتیاز راجر ویلیامز و بردت لاندن بودند. جالب است بدانید شعبهای که این دو نفر تاسیس کردند امروزه قدیمیترین شعبهی رستوران مک دونالد است. این شعبه مجبور نبود تا رستورانش را مطابق با آخرین تغییرات مک دونالد تغییر دهد. زیرا حق امتیاز آن توسط شرکت مک دونالد به آنها اعطا نشده بود بلکه برادران مک دونالد مستقیما این حق امتیاز را به خریداران آن داده بودند.
ری کراک، فروشندهی مخلوطکنهای میلکشیک در سال ۱۹۵۴ متوجه شد که ۸ عدد از این دستگاهها در شعبهی سنبرناردینوی این رستوران مورد استفاده قرار گرفته است. او کنجکاو شد و به همراه دوستش یعنی چارلز لوییس به رستوران مک دونالد رفت. کراک به برادرهای مک دونالد پیشنهاد داد که در کشورهای دیگر نیز شعبات خودشان را راهاندازی کنند. این دو برابر ابتدا کمی دچار شک و تردید شدند اما درنهایت کراک توانست آنها را راضی کند تا مدیریت و مسئولیت راهاندازی شعبات آنها در خارج از کشور را بر عهده بگیرد. آنها طی قراردادی که باهم بستند قرار گذاشتند تا نیمی از هر درصد فروش به برادران مک دونالد تعلق بگیرد. اولین شعبهی این رستوران در سال ۱۹۵۵ در نزدیکی شیکاگو افتتاح شد. طراح این رستوران از رنگهای زرد، سفید، قهوهای تیره و قرمز استفاده کرد. و قرار شد از همین رنگها برای تمام شعبات زنجیرهای استفاده شود. بعد از مدتی کراک متوجه شد که برادران مک دونالد حق دادن امتیاز را به یک شرکت بستنی سازی فروختهاند. او از این موضوع خشمگین شد و مجبور شد ۵ برابر مبلغ خرید این حق امتیاز یعنی ۲۵ هزار دلار به شرکت بستنی سازی بدهد تا بتواند این حق امتیاز را مجددا خریداری کند. رستورانهای مک دونالد در طی ۳ سال به آرامی رشد کردند بهطوری که تعداد آنها در سال ۱۹۵۸ به ۳۴ عدد رسید. در سال ۱۹۵۹ کراک ۶۸ رستوران جدید را راهاندازی کرد و تعداد کل شعبهها را به ۱۰۲ عدد رساند.
ماندگاری یک برند موفق پس از درگذشت برادران مک دونالد
ریچارد در ۱۶ فوریه سال ۱۹۰۹ و موریس در ۲۶ نوامبر ۱۹۰۲ در خانوادهای فقیر در منچستر متولد شدند. پدر و مادر آنها از مهاجران ایرلندی بودند. آنها چند سال بعد و در اواخر دههی ۱۹۳۰ با مدرک دیپلم و آرزوی به دست آوردن ۱ میلیون دلار تا قبل از سن ۵۰ سالگی به آمریکا مهاجرت کردند. آنها اولین رستوران خود را با هدف ارائهی غذاهای ارزان، کم حجم و سریع راهاندازی کردند و خیلی زود تبدیل به یکی از معروفترین فستفودهای آمریکا شدند. آنها به آرزوی خودشان رسیدند و در سال ۱۹۶۱ برند موفق خودشان را به ری کراک فروختند. موریس مک دونالد در سال ۱۹۷۱ در سن ۶۹ سالگی در اثر سکتهی قلبی درگذشت. ریچارد نیز در سال ۱۹۹۸ و در سن ۸۹ سالگی از دنیا رفت.
ری کراک
ری کراک در سال ۱۹۰۲ در آمریکا متولد شد. او بعد از جنگ جهانی دوم بهعنوان فروشندهی مخلوط کنندههای میلک شیک مشغول به کار شد. او متوجه شد که برادران مک دونالد برای رستوران خود ۸ عدد از این مخلوط کنها را خریداری کردهاند. بنابراین نزد آنها رفت و حق امتیاز راهاندازی شعبات مک دونالد را از آنها خرید. او بعد از گسترش رستورانهای مک دونالد در سال ۱۹۶۱ تصمیم گرفت تا یک برنامهی آموزشی راهاندازی کند تا بتواند کیفیت غذاهای رستوران را در تمام شعبات یکسان نگه دارد. بنابراین او در همان سال دانشگاه همبرگر را تاسیس نمود. در این دانشگاه نحوهی پختوپز، انجماد کردن و متدهای سرو غذا به خریداران حق امتیاز این رستوران آموزش داده میشود. جالب است بدانید تا امروز بیش از ۸۰ هزار نفر از این دانشگاه فارغالتحصیل شدهاند.
کراک در سال ۱۹۷۴ تصمیم گرفت تا از مدیریت مک دونالد بازنشسته شود و سراغ ورزش مورد علاقهی خود یعنی بیسبال برود. او یک تیم ورزشی به قیمت ۱۲ میلیون دلار خریداری کرد. تیم او در سالهای اول با شکستهای زیادی روبهرو شد اما توانست طرفداران زیادی را به سمت خود جذب کند. او بعد از مدتی مدیریت این تیم را به داماد خود داد و گفت: «همبرگر آیندهی بهتری نسبت به بیسبال دارد.» او در نهایت در سال ۱۹۸۴ و در سن ۸۱ سالگی به دلیل ایست قلبی در گذشت.
وضعیت کنونی مک دونالد در بازار
بعد از مرگ کراک مدیریت این شرکت دست به دست گشت و امروزه استیو ایستربروک مدیرعامل این شرکت است. برند موفق مک دونالد در ۱۲۰ کشور جهان شعبه دارد و روزانه به ۶۸ میلیون نفر سرویس ارائه میدهد. این شرکت بیش از ۳۷۵ هزار کارمند در سراسر جهان دارد و منوی غذایی خود را براساس آدابورسوم و فرهنگ هر کشور تغییر داده است تا بتواند غذاهای خود را بر اساس ذائقهی مردم آن منطقه عرضه کند.
در این سالها پروندههای قانونی زیادی علیه این شرکت ایجاد شده و تبلیغات منفی زیادی علیه آن شده است. استراتژی این شرکت برای روبهرو شدن با چالشها این است که نگرانیهای موجود را میپذیرد و سپس برای رفع آنها اقدام میکند. بهعنوان مثال یکی از این چالشها ابراز نگرانی در مورد وضعیت سلامتی کودتان بعد از خوردن محصولات این شرکت بوده است. برند موفق مک دونالد برای برطرف کردن این نگرانیها اقدام به تاسیس شورای مشورت جهانی (GAC) نمود. GAC یک تیم بینالمللی از متخصصان مستقل است که با همت برند موفق مک دونالد دور هم جمع شدهاند تا در مورد وضعیت تغذیهی کودکان باهم مشورت کنند. در نتیجهی فعالیتهای این شورا مک دونالد مواد غذایی سالمتری مانند سالاد، میوه، آب سیب و شیر کمچرب را به منوی خود اضافه کرد. مک دونالد اولین رستورانی بود که در سال ۲۰۰۶ در بستهبندی مود غذایی خود ارزش غذایی آنها را درج کرد.
از دیگر چالشهایی که برند موفق مک دونالد در طول این سالها با آن روبهرو بوده است میتوان به شکایت از خطرناک بودن بستهبندیهای محصولات این رستوران برای جنگلهای بارانی اشاره کرد. برند موفق مک دونالد برای رفع این مشکل در سال ۱۹۹۰ تعهد جهانی محیط زیست را ایجاد کرد. این شرکت حجم زبالههای خود را کاهش داد و به حفاظت از منابع طبیعی پرداخت. در نتیجه امروزه ۸۰ درصد از بستهبندیهای این شرکت توسط مواد تجدیدپذیر ساخته میشود.
درنهایت میتوان گفت که تبلیغات، ارائهی محصولات خلاقانه، بستهبندیهای جذاب و ارائهی راهحلهای هوشمندانه برای پشت سر گذاشتن چالشها از جمله عواملی هستند که باعث شدهاند رستورانهای زنجیرهای مک دونالد بعد از گذشت چندین دهه محبوبیت خودشان را حفظ کرده و روزبهروز به تعداد شعبات آنها افزوده شود.
استراتژیها و دلایل موفقیت مکدونالد: الگویی برای صاحبان رستوران و فست فود
سیستم مدیریتی منسجم و کارآمد
مکدونالد سیستم مدیریتی بسیار منسجمی دارد که در تمام شعبههای جهانی آن اجرا میشود. این شرکت مدیران خود را در دانشگاه همبرگر (Hamburger University) آموزش میدهد که از سال 1961 تأسیس شده است. تاکنون بیش از 275,000 مدیر و کارمند در این مرکز آموزش دیدهاند. سیستم QSC&V (کیفیت، سرویس، تمیزی و ارزش) یکی از اصلیترین ابزارهای مدیریتی این برند است که باعث میشود تمام شعبهها استانداردهای یکسانی را رعایت کنند. مکدونالد با تدوین کتابچههای راهنمای عملیاتی دقیق، تمام جزئیات کار از زمان پخت دقیق سیبزمینی (3 دقیقه و 10 ثانیه) تا روش چیدمان مواد در همبرگر را مشخص کرده است. صاحبان رستورانها میتوانند با ایجاد سیستمهای استاندارد و دستورالعملهای مشخص، کیفیت ثابتی را برای مشتریان خود تضمین کنند.
مدل کسب و کار فرانشیز با نظارت دقیق
مکدونالد 93% از 40,000 شعبه خود در سراسر جهان را به صورت فرانشیز اداره میکند. این مدل باعث رشد سریع برند و کاهش هزینههای مستقیم عملیاتی شده است. نکته مهم این است که مکدونالد برخلاف بسیاری از برندها، مالک اصلی زمین و ساختمان اکثر شعبههای خود است و آنها را به فرانشیزگیرندگان اجاره میدهد. این استراتژی سالانه حدود 8.7 میلیارد دلار درآمد برای شرکت ایجاد میکند و کنترل بیشتری به مکدونالد میدهد. برای فرانشیزگیرندگان، سرمایه اولیه بین 1 تا 2.2 میلیون دلار ضروری است و آنها باید 4% از فروش ناخالص را به عنوان حق امتیاز و 4% دیگر را برای تبلیغات پرداخت کنند. صاحبان رستورانها میتوانند با بررسی امکان توسعه شعبههای خود از طریق فرانشیز و تدوین استانداردهای دقیق، به رشد پایدار دست یابند.
زنجیره تأمین قدرتمند و مدیریت هزینه
یکی از مهمترین دلایل موفقیت مکدونالد، زنجیره تأمین بینظیر آن است. این شرکت با تأمینکنندگان بلندمدت کار میکند و حجم خرید بالا به آن قدرت چانهزنی زیادی میدهد. به عنوان مثال، مکدونالد بزرگترین خریدار گوشت گاو، سیبزمینی و سیب در جهان است. این برند سالانه 1.6 میلیارد کیلوگرم سیبزمینی و 1.1 میلیارد کیلوگرم گوشت گاو خریداری میکند. مکدونالد با تشکیل شورای جهانی تأمینکنندگان (SGSC) همکاری نزدیکی با تأمینکنندگان خود دارد و آنها را به بهبود مداوم تشویق میکند. سیستم لجستیک پیشرفته این شرکت باعث میشود مواد اولیه همواره تازه به شعبهها برسد و ضایعات به حداقل برسد. رستورانداران میتوانند با ایجاد روابط بلندمدت با تأمینکنندگان و خرید گروهی، هزینههای خود را کاهش دهند.
استراتژی تبلیغاتی هوشمندانه و حضور جهانی
مکدونالد سالانه بیش از 2 میلیارد دلار برای تبلیغات هزینه میکند که یکی از بزرگترین بودجههای تبلیغاتی در جهان است. نکته جالب اینکه حدود 4% از کل درآمد فروش شعبهها در صندوق مشترک تبلیغاتی جمع میشود و این باعث ایجاد بودجهای عظیم برای تبلیغات میشود. شخصیت رونالد مکدونالد پس از بابانوئل دومین شخصیت شناختهشده در میان کودکان آمریکایی است. 99% مردم آمریکا مکدونالد را میشناسند و آرک طلایی (M) این برند پس از صلیب مسیحی، شناختهشدهترین نماد در جهان است. مکدونالد از تبلیغات محلی متناسب با فرهنگ هر کشور استفاده میکند و همزمان هویت جهانی خود را حفظ مینماید. رستورانداران میتوانند با تخصیص بودجه ثابتی برای تبلیغات و استفاده از روشهای بازاریابی دیجیتال مناسب، آگاهی از برند خود را افزایش دهند.
سازگاری با فرهنگهای مختلف و بازارهای محلی
مکدونالد یکی از موفقترین برندها در سازگاری با فرهنگهای مختلف است. این شرکت 30% از منوی خود را در هر کشور با ذائقه محلی سازگار میکند. به عنوان مثال:
– در هند: مکآلو تیکی (همبرگر سیبزمینی) و مکاسپایسی پنیر (بدون گوشت گاو به دلیل ملاحظات مذهبی)
– در ژاپن: ترییاکی مکبرگر و همبرگر ماهی ایبی
– در عربستان: مکعربیا با سس و ادویههای عربی
– در فرانسه: کروکت مونسیور با پنیر امنتال
جالب است بدانید مکدونالد در هر کشوری که وارد میشود، تیمی از متخصصان بازاریابی و آشپزی استخدام میکند تا منوی مناسب با ذائقه محلی را توسعه دهند. بیش از 70% از شعبههای مکدونالد خارج از آمریکا قرار دارند و این شرکت در 120 کشور فعالیت میکند. صاحبان رستوران میتوانند با مطالعه دقیق ذائقه مشتریان محلی و ایجاد تنوع متناسب با فرهنگ منطقه، جذابیت منوی خود را افزایش دهند.
نوآوری مستمر در منو و خدمات
مکدونالد هر سال حدود 100 محصول جدید در سطح جهانی معرفی میکند که از این میان 10-15 محصول به منوی دائمی اضافه میشوند. این شرکت سالانه 4% از درآمد خود را صرف تحقیق و توسعه میکند که برای یک رستوران رقم قابل توجهی است. تیم تحقیق و توسعه مکدونالد در مرکز نوآوری این شرکت در ایلینویز، بیش از 180 متخصص غذا و 40 آشپز حرفهای را استخدام کرده است. مکدونالد اولین رستوران زنجیرهای بود که در دهه 1970 صبحانه را به منوی خود اضافه کرد و امروزه 25% از فروش این شرکت از منوی صبحانه تأمین میشود. در زمینه دیجیتال نیز مکدونالد پیشرو بوده و اپلیکیشن سفارش آن بیش از 100 میلیون بار دانلود شده است. کیوسکهای سفارش دیجیتال باعث افزایش 20% در میانگین سفارشها شدهاند. رستورانداران میتوانند با تخصیص بودجه برای آزمایش محصولات جدید و بهروزرسانی منظم منو، جذابیت خود را حفظ کنند.
استراتژی قیمتگذاری هوشمند و منوی ارزش
یکی از دلایل اصلی موفقیت مکدونالد، استراتژی قیمتگذاری هوشمندانه آن است. این شرکت با ایجاد “منوی ارزش” (Value Menu) به قیمت 1 دلار در سال 2002، توانست مشتریان زیادی را جذب کند. آمار نشان میدهد 75% از مشتریان مکدونالد حداقل یک آیتم از منوی ارزش سفارش میدهند. این استراتژی به خصوص در دوران رکود اقتصادی بسیار موفق بوده است. مکدونالد با ایجاد کمبیناسیونهای غذایی (Meal Combos) توانسته است میانگین سفارش را از 4.50 دلار به 7 دلار افزایش دهد. جالب است بدانید که سود اصلی مکدونالد از نوشیدنیها است که حاشیه سود 90% دارند، در حالی که حاشیه سود همبرگرها تنها 20% است. صاحبان رستورانها میتوانند با ایجاد گزینههای متنوع قیمتی و بستههای ترکیبی، هم مشتریان قیمتمحور و هم مشتریان کیفیتمحور را جذب کنند.
مسئولیت اجتماعی و پایداری زیستمحیطی
مکدونالد به طور جدی به مسئولیت اجتماعی خود متعهد است. این شرکت متعهد شده تا سال 2030 تمام بستهبندیهای خود را از مواد تجدیدپذیر یا بازیافتی تولید کند. در حال حاضر 80% از بستهبندیهای این شرکت از مواد تجدیدپذیر ساخته میشود. بنیاد خیریه رونالد مکدونالد که در سال 1974 تأسیس شد، تاکنون بیش از 700 میلیون دلار برای کمک به کودکان بیمار و خانوادههای آنها جمعآوری کرده است. خانههای رونالد مکدونالد در 62 کشور جهان به 3.5 میلیون خانواده دارای کودک بیمار کمک کردهاند. این شرکت در سال 2021 متعهد شد تا سال 2050 انتشار کربن خود را به صفر برساند و 5 میلیارد دلار برای این هدف سرمایهگذاری کرده است. مطالعات نشان میدهد 67% از مشتریان ترجیح میدهند از برندهایی خرید کنند که به مسئولیت اجتماعی متعهد هستند. رستورانداران میتوانند با اجرای برنامههای مسئولیت اجتماعی مانند کاهش پسماند، حمایت از تولیدکنندگان محلی و مشارکت در فعالیتهای اجتماعی، وجهه برند خود را بهبود بخشند.
آمار و ارقام جالب از مکدونالد
– مکدونالد روزانه 68 میلیون مشتری دارد که بیشتر از جمعیت انگلستان است.
– این شرکت هر 14.5 ثانیه یک همبرگر میفروشد که سالانه حدود 2.2 میلیارد همبرگر میشود.
– مکدونالد روزانه حدود 9 میلیون پوند سیبزمینی سرخ کرده میفروشد و بزرگترین خریدار سیبزمینی در جهان است.
– ارزش برند مکدونالد در سال 2023 بالغ بر 40.8 میلیارد دلار برآورد شده است.
– این شرکت با بیش از 375,000 کارمند یکی از بزرگترین کارفرمایان جهان است.
– سرعت سرویسدهی در شعبههای مکدونالد به طور متوسط 90 ثانیه است که یکی از سریعترین زمانها در صنعت فست فود است.
– سالانه یک میلیون نفر برای کار در مکدونالد درخواست میدهند که نرخ پذیرش آن کمتر از دانشگاه هاروارد است!
– 20% از تمام وعدههای غذایی در آمریکا که در خارج از خانه صرف میشوند، در مکدونالد سرو میشوند.
– هر روز 8 میلیون نفر از طریق درایو-ترو مکدونالد سفارش میدهند که 70% از کل فروش شرکت را تشکیل میدهد.
– با اینکه مکدونالد به عنوان رستوران شناخته میشود، بزرگترین درآمد آن از املاک است چرا که مالک اکثر زمینهای شعبههای خود است.
صنعت رستورانداری و فست فود به شدت رقابتی است، اما با بهرهگیری از استراتژیهای موفق برندهای بزرگی مانند مکدونالد، صاحبان کسب و کارهای کوچکتر نیز میتوانند مسیر رشد و موفقیت خود را هموار کنند. نکته کلیدی در این زمینه، سازگار کردن این استراتژیها با مقیاس کسب و کار و شرایط بازار محلی است.